EBALUAZIOA

Didaktika Orokorra irakasgaiaren dinamika guztiekin amaitzeko, Ebaluazioari buruz hitz egin genuen: 

• NOIZ? 

-Hasierako ebaluazioa edo diagnostikoa
-Bitarteko ebaluazioa prozesu osoan zehar ebaluatzen da
-Ebaluazio bategarria/sumatiboa bukaeran ebaluatzen da

• ZER?

-Ebaluazio normatiboa: klaseko errendimendua (hoberena 10, txarrena 0)

-Ebaluazio kriteriala: irizpide zehatz batzuk gainditu behar dira

• NOLA?

-Kuantitatibo: zenbakiak

-Kualitatibo: hitzekin egiten den ebaluazioa

• NORK?

-Autoebaluazioa

-Koebaluazioa

-Heteroebaluazioa 

• NOLAKOA?

-Formatiboa/hezigarria (feedback)

-Ebaluazio autentikoa (egoera errela sortzen da)

-Ebaluazio integratua (ebaluazio autentikoarekin joan behar du)

-ANA DE LA VEGAREN IDEIETATIK HARTUTA-        

KONPETENTZIEN BIDEON GALDERAK

Proiektuetan Oinarritutako Metodologia atzean utzita, Konpetentziak lantzeko ordua ailegatu zen. Aurreko egunean Konpetentziei buruzko bideo batzuk ikusi genituen. Honekin batera galdera batzuk bota zikiguten bideo horietatik hartutako informazioa erreferentziatzat hartuta. Hemen duzue ikusgai galderak eta haien erantzunak:

-Zein da Sacristanen iritzia konpetentzien inguruan?

Sacristanek ez dago konpetentzien aurka, mundua konpetentea izatea nahi duelako. Konpetentziak ez daude irakasleei egokituak eta hauek ez dutenez konpetentzien bidez inoiz irakatsi metodo honek porrot egingo du eta porrota ikusi arte energia eta denbora asko galduko da. Hori bai, konpetentziek daukaten gauza on bat ikasketetarako eraginkorrak direla da.

Konpetentziak etorkizunari begira egiten dituzte eta Sacristanek, berriz, esaten du hari hezkuntza orain interesatzen zaiola etorkizun hobea sortzeko eta ez zuzenean etorkizunera enfokatuz. 

-Zer da José Moyaren iritziz konpetentzia bat?

José Moyaren hitzetan: "La forma en la que una persona moviliza todos sus recursos para dar respuesta a una situación determinada. Una persona no es más lista por saber más sino por saber utilizar todos sus recursos para llevar a cabo una tarea en un contexto determinado".

-Moya eta Sacristanen iritziz konpetentzia bat eskolan bakarrik eskuratu daiteke? 

Ez. Badaude kanpoan barruan ikasi ezin diren gauzak eta barruan kanpoan ikasi ezin diren beste zenbait: "La escuela es una cuesta para todos por igual pero no igual para todos". Eskolatik kanpo ezberdintasun gehiago daude ahalmen gutxiago dituztenentzat: "Fuera de la escuela se está a merced de las fuerzas pudientes".

-Moyaren iritziz curriculum erreala hobetu dezakete konpetentziak? 

Moyaren hitzetan: "Puede que sí. Hay interpretaciones distintas de las competencias básicas. Las competencias son capacidades que se pueden adquirir pero es importante crear tareas para que puedan utilizar todos los recursos y así mejorar el currículum real".

PROIEKTUETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA

Posterra eginda eta ikertuz gero, Proiektuetan Oinarritutako Metodologia ikusi genuen. Horretarako, klasean honi buruzko azalpen bat emanda, gai honetan oinarritutako bideo batzuk ikustea eta bertan esandakoan Powerpoint bat lantzea eskatu ziguten. Hau izan zen emaitza:

 

POSTERRA

Zehaztapen Mailak alde batera uzita, dinamika berri batekin hasi ginen. Lan honetan, Kartografia landu dugu. Eman ditugun gai guztien artean bat aukeratu behar izan dugu eta gure posterra gai horri buruzko idei nagusiak erreflexatu beharko zituen. Kartografia abstraktuak eskatu zizkiguten eta hau izan da gure emaitza. 

Poster honetan gure gizarteko eskoletan ematen den egoera salatu nahi dugu. Bertan ikus daitekeen bezala, haurrak bi zatitan banatuak daude. Alde batetik, haur robota ikusi dezakegu. Honek honako hau errepresentatzen du: ikastola guztiak markatzen gaituzte gu ikasleak bezala nolakoak izan behar garen, ez gaitu uzten gure trebetasunak lantzen. Eman behar ditugun pausuak markatzen dizkigute. Honen bitartez, gaur egungo mutil zein neskak erreprimituak ateratzen dira eskolatik, fabrika bat izango balitz bezala. Eskolak robotizatu egiten gaitu. Ez gaitu uzten guk nahi duguna egiten, hau da, hau da, robotak bezala, norbaitek gidatu behar dituztenak. Ikasketa prozesua antolatuta dago eta aldez aurretik jakiten da zer urterekin hasiko garen idazten, irakurtzen...

Beste aldetik, haur bakoitzak bere ideia eta balioak ditu. Irudian ikusi daitekeen bezala, eskolan ematen ez diren gai ugari haurren garunetatik igarotzen dira eta hauek landu beharra dago. Beraien emozioak eta pentsamenduak adierazteko gaitasuna eduki behar dute eta horretarako aske sentitu behar dira. Haurren interesak alde batera uzten badituzte, gero eta sormen txikiagoa izango dute. Honen adibide garbia da haur bati marrazki bat egitea eskatzen zaionean, kasu gehienetan umeak hobeto egingo du bere imajinazioa erabiltzen badu eta ez irakasleak zerbait egitera behartzen badio. Erdi haurra, erdi robota posterran, ume osoa robota bihurtzeko arriskuan gaude. 

Generoari dagokionez, ez dugu sexua zehaztuko. Egia da gaur oraindik sexuen artean desberdintasun handiak antzematen direla. Baina poster honen bitartez ez dugu nahi sexuak desberdindu, baizik eta gizakiak garen bezala guztion egoera azaldu. Beraz, aurretik aipatu dugun bezala, nolabaiteko askatasuna bilatu behar dugu hezkuntzan, batez ere adin gutziko umeetan. 

ZEHAZTAPEN MAILAK

Behin Unitate Didaktikoaren hasita, Zehaztapen Mailak egitera abiatu ginen. Dinamika berri hau lantzeko, taula bat betetzea eskatu ziguten. Hau izan zen emaitza:

UNITATE DIDAKTIKOA

Behin Curriculuma ikusiz gero, Unitate Didaktikoa egitera abiatu ginen. Unitate Didaktikoa, Modulu Lanarekin erlazionatutako lanari deritzogu. Lan hau egiteko, hainbat klase eskainiko dizkigu gure tutorea, ideiak argitzeko eta haren laguntza jasotzeko. Entrega epea klaseko azken eguna izango denez, denbora nahikoa dugula uste dugu. 

Lan honen helburua Matematika eta Didaktika Orokorra irakasgaiak lantzea da. Horretarako, Modulu Lanan egindako kanpo baliabidearekin erlazionatutako arazo bat eta arazo hori konpontzeko zenbait ekintzak planteatu behar izan ditugu. Gure kasuan, gure kanpo baliabidea Aquariumerako bisita izan zenez, La Concha hondartzarekin erlazionatutako arazoa bilatu genuen: "Hondartzan dagoen zaborra". Beraz, gure betebeharra irakaslearen ikuspuntutik, egoera horrekin amaitzeko plan bat sortzea zen. 

Orduan, Unitate Didaktikoan egin behar izango duguna izango da azaltzea nolakoa izango den guk planteatuko "Birziklapen proiektu" hura. Zeintzuk izango diren helburuak, landuko diren konpetentziak, ebaluazioa..Zuek ideia orokor bat izateko, proiektu hau aurrera eramateko planteatutako 8 saioen azalpena utzi dizuet ikusgai Powerpoint baten bitartez:

CURRICULUM EZKUTUAREN ARGAZKIAK

Eskola mota ezberdinetan sakonduz gero, Curriculumari buruz hitz egitera abiatu ginen. Lan honetarako Curriculum Ezkutua adierazten duten zenbait alderdi argazkitzea eskatu ziguten. Betiere eskola barruan egon beharko zirenak. Hona hemen adibide batzuk:

Lehenengo argazki honetan kartel bat dago esaten duena: "aquí son bienvenidas las personas de todas las procedencias, etnias, religiones, idiomas y culturas". Honekin lortu nahi da eskola barruan aniztasun hori mantentzea eta ikustea bai eskolak, bai eskola osatzen dugunok aniztasun horren alde gaudela. Beraz, Curriculum Ezkutu oso potentea eta garrantzitsua izango litzateke.

Bigarren argazki honetan, "garapen iraunkorreko helburuei" egiten dio erreferentzia. Bertan ekosistemari dagokionez zenbait datu ematen dizkigute. Honen helburua alde batetik informatzea da, baina gure ekosistema zaintzea da helburu nagusia. Bertan agertzen diren alderdi guztien datu kopuruak hobetzea mundua toki hobeagoa bihurtuz.

Hirugarren argazki honetan, komunean agertzen diren sexu sinboloei egiten dio erreferentzia. Emakumearen figura falda batekin edo jantzi batekin erlazionatzen du. Mutilena, aldiz, gorputz osoa irudikatzen du inolako konplementurik gabe. Beraz, sinbolo hauek sortu dituztenentzako, mutiko bat ezin du falda edo gona bat jantzi. Horrela izanez gero, emakumeen komunera joan beharko litzateke? Ez dira batere egokiak bertan sortutako sinboloak ez gaituztelako errepresentatzen.

Laugarren argazki honetan, Afrikar herri bateko argazki batzuk agertzen dira. Ziur aski Marokorekin erlazionatuko genituzke bertan agertzen den ingurunearengatik. Argazki honen atzean bertatik etortzen direnenganako errespetua eta onarpena sustatzea dago. Baita ere, haien kulturaz eta ohituraz ikasten hasteko motibazio modura hartu ahal daiteke.

Bosgarren argarki honetan, ikasturtearen egutegia ikus daiteke. Egutegi horren azpian hainbat alderdi aurki ditzakegu: astean 5 egunez behartzen gaituztela eskolara joatera, eskolak markatzen gaitu noiz daukagun askatasuna eskolara ez etortzeko eta noiz bai, zeintzuk diren azterketa egunak, eskolak ezarritakoak, ikasleei galdetu gabe. Beraz, izugarrizko autoritarismo eskolarra izkutatzen da egutegi honen azpian.

Seigarren argazki honetan, hainbat ikasle agertzen dira " Foto Matón" batekin egindako argazkiak simulatuz eta posterra osatuz. Baina poster eta argazki hauen atzean biolentziari ez mezua dago. Beraz, poster hau mezu bat zabaltzeko giltza da. Oso mezu garrantzitsua, argazkien bidez proiektatu nahi dena.

Zazpigarren argazki honetan, botoiak eta pilak botatzeko ontzi bat aurki ditzakegu. Ontzi honen azpian, ideia nagusi bat dago: birziklatu behar dugu eta honekin batera, berrerabili behar dugu. Ideia hau sustatu eta bultzatu nahi du. Horretarako kolore hori potentea erabiltzen du ontzia egiteko, guztien atentzioa hartzeko eta guztiok honen parte bihurtzeko. Hau bakarik pausu txiki bat da, birziklatzeko bidean, baina pausu oso handia eskolaren ikasleen ikuspegia aldatzeko eta ideia hori kanpoko ingurunean zabaltzeko.

BERRIKUNTZA PEDAGOGIKOAK

Behin klasean emandako Performance btzuk analizatuta, gai berri batekin hasi ginen. Aurreko egunean, hainbat eskola mota ezberdinetan oinarritutako bideoak ikusi genituen. Beraz, eskola mota horiek azaltzea eta haien bitxikeriak aipatzea gustatuko litzaidake:     

                                                 ESKOLA ANARKISTA EDO LIBERTARIA

Eskola honetan askatasuna dago umeentzat eta ez autoritatea. Bertan pertsona guztiak berdinak izatearen ideia zabaldu eta mantenduko dute ume guztiei aukera berdinak eskaintzen. Irakasgaiei dagokionez, ez daude azterketarik. Aurreratuentzako gizarte bat proposatzen da non ez da boterea bermatzen baizik eta ikasleen arteko elkartasuna. Ikasle hauek, eskola anarkistari esker, ziurtasun handia daukate batxilergoa egiteko.

"No hay intención de cambio, la gente se ha cansado, la escuela no avanza. Fuerte represión durante el franquismo".

                                                                                                                                           ELKARBIZITZA

Elkarbizitzak lan beharrak egitera erakusten du. Pertsonak osatzen ditu. Bertan ez dago inork bestearen gainetik. Guztiok batera elkarlanari ekiten diote. Hizkuntza inklusiboa erabiltzen da:

-Landan lanean egiten dute.

-Janaria prestatzen dute ume guztiak elkarri.

-Platerak garbitzen dituzte.

                                                                                                                                            ESKOLA TXIKIAK

Gubinako eskolaren adibidea ikusi dugu. Eskola publikoa da non adin ezberdinetako umeak dauden. Harreman estua mantentzen dute haien artean. Eskola honetan irteera asko egiten dituzte. Mota guztietako ekintzak antolatzen dituzte. Beraz, dinamismoa nabarmentzen dela esan dezakegu. Azterketarako, haien interesen araberako teoria ikasi dute, haiek gustoko duten hori indartzeko. Umeen elkartasuna ezinbestekoa da. 

                                                            AMARABERRI

Amaraberri eskola publikoa da. Hezkuntza modelo bereiztua dauka. Bertan garapen globala eta armonikoa sustatzen dute. Amaraberrik dio, ikasleen beharretara erantzun eta egokitu behar diogula. Lanari dagokionez, lan-metodo ezberdinak dituzte, batzuk oso efektiboak, beste batzuk, aldiz, oraindik martxan. Bertara joaten diren ikasleek, ikastera joaten dira baina ez da dohaineko eskola bat baizik eta eskola publikoa izan arren, hilabetero diru kantite jakin bat abonatu beharko da. Irakasgaiei dagokionez, ez dituzte textu-liburuak. Bibliotekara joaten dira bertako liburu zientifikoetatik informazioa hartzera. Gainera, azterketa kopurua oso baxua da. Integrazio soziala bilatzen du eskola honek eta horretarako, adin ezberdinetako ume guztiek haien arteko laguntza eskaintzen dute. 

                                 HOMESCHOOLING

Eskola honetan hezkuntza askatasun handia dago. Umeek eskolan ikasi beharrean, etxean ikasten dute. Bere irakaslea, familiaren partaide bat izango da. Familia bakoitzak, bere modura antolatzen du irakaskuntza metodo hau. Irakasgaiak, proiektuen bidez lantzen dituzte.

Desabantailak

Zoritxarrez, ez dago onarpen titulazio bat. Ez dute jartzen inolako erraztasunik Homeschooling aukera erabakitzen duten familien umeei tituluak eta azterketak eskuratzeko. Gaur egun, Espainian, ez da ilegala. Huts legala dago. Beste herrialde batzuetan,aldiz, bai dago legalizatuta eta gobernalki onartuta. Beste ume batzuk ezagutzeko zailtasunak izango dituzte. Sozializatzeko gabeziak izatearen arriskua. 

Abantailak

Umeek ez daude eskolaren kurrilumaren menpe. Ikasleak bere erritmo propioa jarraituko du eta konfiantza maila altuagoa erakutsiko dute familiako giro goxo batean ikasteagatik.

PERFORMANCEAK

Behin Ivan Illichen "La Convivencialidad" ideietan oinarritutako hirugarren kapitulua aztertuz, dinamika berri bat hasi genuen. Honetan, Esther Ferrerren figura berriz agertu zen. Taldeka "PERFORMANCEAK" egitea eskatu ziguten klasean egindako gairen batekin oinarritutakoa.  Aukeratutako gaia Ivan Illichen kapituluak izan ziren, beraz, aztertutako hiru kapitulu horietan oinarritutako Performance bana deskribatzea gustatuko litzaidake. 

                                 PERFORMANCE 1

Lehenengo Performancea Didaktika Doctors-en eskutik etorri da. Performance honen bitartez, "La Critica de las Herramientas" erreferentziatzat hartuta Illichek proposatutako KONTRAPRODUKTIBITATEA-ren kontzeptua azaldu nahi izan dute dinamika honen medio. Dinamika honetan material eskasa eta sinplea erabili dute: kutxa, papera, expertua, mahaia, hitza, titereak (guk) eta zorua. Hiru kutxa eraiki dituzte hiru izenburu ezberdinekin: Garraioa, Hezkuntza eta Osasuna. Kutxa horietako bakoitzak hutsik zegoen. 

Expertuaren papera oinarrizkoa zen. Hura ematen zizkigun zenbait papera non zenbait kontzeptu idatzita zeuden. Banaka ematen zizkigun eta guk erabaki behar genuen paper horietan idatzita agertzen zen kontzeptua  zein kutxari zegokion. Zentzuz jokatuz gero oso erraza zen jokua ongi betetzea, baino konturatu ginen papera kutxa barruan sartu bezain laster, lurrera erortzen zirela inolako inportantzia eman gabe gure erabakietara. 

Azkenengo esaldi hau izango zen Performancearen mamia. Gure erabakiak eta gure iritziak ez dira baloratzen. Gure produktibitatea gizartean eskasa da. Ez gaituzte entzuten, ez gara boteretsuak eta ez dugu indar nahikoa. 

-PERFORMANCEAREN ZENBAIT IDEIAK ETA ARGAZKIA UNAI CORONELEN BLOGETIK HARTUTA-

                      PERFORMANCE 2

Bigarren Performancearen dinamika guztiz desberdina izan zen. Kasu honetan, Ivan Illichen bigarren kapituluarekin erlazionatutako kapituluan oinarritutako dinamika izan zen: "El Ritual Del Progreso" Performance honen helburua HOMOGENEOTASUNA inguruan hausnartzea zen. 

Dinamika honetan koordinatzaile bat zegoen. Guk haren inguruan kokatua geunden borobil forma osatuz. Haren zeregina galdera zehatzak botatzea zen non guk modu subjektiboan erantzun beharko genituzke. Performancearen helburua zen guztiok erantzun berdina ematera ailegatzea nahiz eta guk kontrakoa pentsatu arren. Honek simulatu egiten du ikastoletan ematen den egoera. 

Eskoletan guztiok berdin pentsatzera behartzen gaituzte eta ez diote uzten lekua gure kreatibitateri eta iritzi pertsonala eta kritikoari. Performance honekin modu batean edo bestean lortu nahi da bisualki egoera hori ikustea eta egoera horrekin amaitzeko aldarrikapena sortzea.

-PERFORMANCEAREN ZENBAIT IDEIAK IRATXE NESTARESEN BLOGETIK HARTUTA-

                                                                        PERFORMANCE 3

Hirugarren Performancea, Illichen teorien liburutik hartutako hirugarren kapituluarekin erlazionatutakoa da. Honen izena "La Convivencialidad" da.  Beraz, textu honetan ematen den mamia BIZIKIDETZA izango da.

Performance hau egiteko, Esther Ferreren ideia hartu genuen. Honetan, Estherrek zeloa erabiltzen du bide bat simulatzeko. Beraz, guk metodo bera erabili genuen. Klasetik kanpo atera ginen eta zeloa itsasi genuen lurrean bide bat osatuz. Gure klasekideek bidea jarraitu zuten. 

Gure helburua teknologiaren eragina ikuskatzea zen. Bide hura teknologiak markatzen gaituen bidea izango litzateke. Gainera, gure klasekideek bidea ere jarraitu zuten, guztiz boluntarioki. Beraz, askoz errealagoa bihurtu zen egoera non teknologiak pertsona guztien bidea markatzen duelako adierazpena ziurtatu zen. Teknologiak bide beretik joatera bultzatzen gaitu eta askotan teknologiaren dependienteak bihurtzen gara.

"LA CONVIVENCIALIDAD"

Behin Gogoeta eginda, Ivan Illichen azken kapitulua irakurtzera eta aztertzera abiatu ginen. "LA CONVIVENCIALIDAD" textua, Ivan Illichen teorian oinarritutako liburutik hartutako hirugarren kapitulua da. Testu hau ikertzeko galdera bat planteatu zizkiguten: 

GALDERAK

1- Zein da Illich-entzat zeremonia mito-poetikoen ondorioa? Zer proposatzen du alternatiba bezala?

Irudimen soziala paralizatzen duela eta ez dugula pentsatzen industriarik gabeko gizarte batean bizitzea. Ez gara gai industrialiaziorik gabeko gizartea imajinatzeko. Eskola zeremonia mito-poetikoa da askatasuna galtzen dugulako. Irtenbidea, "irudimen sortzailea" kontzientzia hartzea beste maila edo posibilitate batzuk daudela. Gure kabuz ikasteko askatasuna proposatzen du. Adibidez, homeschooling-a.

Beste ikaskuntza mota izateko askatasuna eskatu. Eskola da hezteko  modu bakarra. Eskolatik kanpo ez dago hezteko modurik. Adibidez: medikuntza. Nahiz eta gaixotasuna nola tratatu jakin, medikuarenera joan behar gara . Irudimen sortzailea proposatzen duen alternatiba: 

(Ya no se puede concebir la modernidad más que en los términos de la institucionalización de los valores y en la expansión industrial. Illich propone el ejercicio de una "imaginación creadora" que despierte "la conciencia de que existen otros y nuevos niveles de posibilidades humanas")

                                                                     -Komunitatean ikastea
-Alternatibaren alde positiboak:
                                                                     -Komunitateak edukiak erabaki eta ez estatuak
                                                             
-Alternatibaren alde negatiboak: -Edukiak estatuak erabakitzean nolabaiteko ordena mantentzen da. 

2- Zer da Illich-entzat "bizikidetasun" printzipioa (convivencialidad)? 

Indibiduaren, honen instrumentuen eta gizartearen artean harremanak sortzeko bide ez menderatzaileak imajinatzeko aukera. Adibidez: eskola gaur egun ez. Menpekotasuna dago non gizakiak zapalduak gara. Illichek dio bizikidetza egoteko berdintasuna egon behar dela eta eskoletan gauza asko daudela ikaslearen gainetik, beraz, ez dagoela bizikidetzarik. Zapalduta ikusten garenean geure burua ez da bizikidetasunik sortzen.

"Bizikidetasun" printzipioa da proiektu bat non erraminten estrukturetan inbertitzen den gizarte moderno bat sortu ahal izateko. Bizikidetasunean, menpekotasun bat dago; ikasteko eskolara joan behar gara. Ez dago oreka bat, zapalduta gaude. Eskola ez da konbentzionala. Arlo sozialaren menpe bizi gara. 

Berreraikitzea gizarte modernoa, inbertsio (erramintaren egituran) batetik hasita. Beste metodo batzuk imajinatu, dominanteak (menpekoak: teknologia, denbora guztian gauza guztiak jakin behar ditugu) ez direnak, erlazioa sortzeko banakoaren, erraminten eta gizartearen artean. Menpekotasuna dago instituzioaren partetik. Adibidez, bizikidetasun erramintak (hospitalak).

3- Illich-ek bi harreman mota irudikatzen ditu bere ingurugiroarekin? Zeintzuk? Zertan oinarritzen da bakoitza?

Autonomoa (autogobierno): erabileraren balioa sortzea (oinez ibiltzeko gaitasuna, gure kabuz ikasteko gaitasuna...)

Heteronomoa (egitura bertikalak): "organizan la vida alrededor del consumo de valores de cambio". Trukatzeko balioak erabiliz bizitza antolatzea (kotxea, eskola, hospitala...). Ibiltzeko aukera dugu baina kotxea erabiltzen dugu supermerkatua eta lanbidea oso urrun daudelako.

4- "Bizikidetasun gizarteak" (Sociedad convivencial) ekoizpen heteronomo guztia ezabatu beharko luke? Nolako itzulpena izango luke honek hezkuntzan? 

Ez da guztiz ezabatu behar. Eskola moldatu beharko genuke. Gure eskuetan eskola publikoak egotea da alternatiba. Sortu behar da autonomiaren eta heteronomiaren arteko oreka bat. Hauen arteko sinergia (konbentzionalitatea sustatuz).

5- Illichek esaten du ekoizpenaren modu heteronomoaren suntsitzeak , bi neurri aurrera eramatea eskatzen dituela? Zeintzuk dira horiek? 

Instituzio industrialei mugak jartzea (eskolari mugak jartzea adibidez), eta autonomiaren mesedean egiten duten balioak. Telefonoak, "redes postales", "alcantarillado", biblioteka publiko konbentzionalak dira. Ez dago menpekotasunik. 

Bizitza kontsumismoan oinarritzen du modu heteronomoak. Berreraikuntza bat garatu ahal izateko lanaren kontzepzio berri bat garatu behar dugu, lan konbentzionala. Alde batetik, erreminta industrialak ordezkatu behar dira erreminta konbibentzialekin. Beste alde batetik, baita merkantzia kontsumismoa ere banakako akzioaz ordezkatu behar da. Eskolari mugak jartzea. Liburutegiak oso konbibentzialak dira, ez dago menpekotasunik liburuekiko edo ezagutzekiko.

6- Zertan datza "Bizikidetasun gizarte" hori sortzeko neurri bakoitza? 

Teknologiarekiko kontrola eta mugak ezartzea. Horrela teknologiari eta erakundeei mugak jartzen zaizkie eta erreminten eraginkortasuna lortzen da menpekotasuna saihestuz.

7- Zer dakar deseskolaratzeak 

1. Eskolak sortu dituen gizarte irudimenaren inertziekin apurtzea.

2. Hezkuntza instituzio berriak sortzea: eskolei alternatibak topatzea.

3.Instituzioekin puxkatzea ekarriko lukeela erabaki politiko bat hartzea. Leku hauek erabiltzea "espacios de adiestramiento" moduan. (Teknologia behar dugu?)

Deseskolaratzeak sustatzen du erabaki politiko bat hartzeko baldintzak bermatzea. Pentsatzea ea merezi duen eskolan teknologiak erabiltzea. Beste ikasteko modu batzuk bilatu behar dira. "Producir una nueva lógica del dinamismo social, romper con la lógica que se ha utilizado hasta ahora (solo si vas a la universidad tendrás un futuro profesional...)"

8- Zein da Illichen arrazionalitate utopikoaren azken zentzua? 
Instituzioekin puskatzeak erabaki politiko bet hartzeko baldintzak ekarriko lituzke.

GOGOETA

Judith Butler eta Sunaura Taylor emakumeekin erlazionatutako lana amaitzean, "GOGOETA" bat egitera abiatu ginen bi galdera nagusietan oinarritutakoa. Hau izan zen lortutako emaitza: 

GOGOETA

-Zein lekutik begiratuko zenieke zure ikasleak izango ziretenei, momentu honetan? Alegia, zeintzuk dira eragiten zaituzten egoera materialak (jaioterria, jatorri kulturala, soziala, ekonomikoa, sexua, generoa, posizionamendu politikoak, egoera sozio-familiarrak,etab... 

Nire ideia zentzu honetan oso argia da. Etorkizuneko irakasle moduan, nire ikasleen ideiak, proposamenak, ikasteko alternatibak...guztiz hartuko ditut kontuan. Nire lekua ez da izango autoritarismoaren lekua. Ni ez naiz izango zerbait egiteaz behartuko dien pertsona. Nire klaseko dinamika asko askeago izango da. "Lagun" baten figura haien artean zabaltzea gustatuko litzaidake betiere limite batzuk igaro gabe. 

6-12 urteko umeak dira eta ikasten goxatu behar dute ez sufritu. Beraz, ez da egongo inposaketa bat nire partez. Hainbat dinamika proposatuko ditut ikasturtean zehar. Gustoko ez badute, haiek izango dute aukera dinamika hori aldatzeko eta haiek uste duten dinamika aberasgarriago bat sortzeko. Sormenari lan egiten utzi behar diogu. 

Arrazoi politikoak, sozialak, kulturalak, erlijiosoak... kontuan hartuz, esan dezaket ez da egongo inolako desberdintasunik ikasle bat eta bestearen artean. Guztiok pertsonak gara, ez  dugu kontuan izan behar nondik datozen, zein erlijio edo kultura duten edo zeintzuk diren haien ohiturak. Nire jarrera berdina izango da ikasle guztiekin dudarik gabe.  Idei hau ni irakasle moduan klasekideen artean zabalduz gero, haien egunerokotasunean erabiliko lukete egoera guztiz onuragarria sortuz eta idei hau gure gizartean modu potenteago batean integratuz.

-Nola uste duzu maisu/maistra bezala egoera hauetaz gogoeta ez egiteak baldintzatuko lukeela zure begirada klaseko aniztasunarekiko?

Egoera hauetaz gogoeta ez badugu egiten irakasle moduan, arazo larriak sor daitezke. Gizarte arrazista batean bizi gara non askok ez dute errespetatzen besteen ohiturak, erlijioa, kultura...Pertsona horiek seme-alabak dituzte eta umeek ikusten dutena ikasten dute. Beraz, etxean ideia hori buruan sartuz gero, ideia horrekin geratuko dira pentsamendu bidegabea eta irreala sortuz eta aniztasuna deusestatuz.

Beraz, irakaslearen papera oinarrizkoa da kasu hauetan. Urte horietan irakaslearen influentzia oso handia da. Umeek ehunka kontzeptu hartzen dituzte irakasleengandik eta errepikatzen dute behin eta berriz bai eskola barruan bai handik kanpo. Horrexegatik, irakaslearen influentzia potente hura aprobetxatu behar da. Aniztasuna sortzeko aukera ideala da. Guk irakasle moduan lortu behar dugu aniztasun hori haien bizitzetan sartzea.